Archiwa kategorii: Artykuły

Ryby – mieszkańcy podwodnego świata

ryby1mRyby stanowią najliczniejszą i zarazem najbardziej zróżnicowaną grupę wśród kręgowców. Kształt ciała i różnorodność ubarwienia ryb stanowi ich przystosowanie do określonego siedliska i trybu życia. Gatunki pływające swobodnie w toni wodnej (np. tuńczyk) mają charakterystyczną, wrzecionowatą sylwetkę, w przeciwieństwie do ryb zamieszkujących dno zbiornika, które mogą być mocno spłaszczone bocznie (np. flądra) lub grzbietobrzusznie (np. płaszczka), a ryby poruszające się wśród gęstej roślinności są wydłużone i walcowate (np. węgorz). Na podstawie budowy szkieletu ryby dzielimy na dwie grupy: chrzęstnoszkieletowe, do których zaliczamy między innymi rekina i płaszczkę oraz kostnoszkieletowe, których przedstawicielami są np. dorsz i karp. Czytaj dalej

Rośliny uczą jak oszczędzać wodę

Sempervivum_montanum_Tatry_Wyżni_Czarnostawiański Kocioł

Rojnik górski, Tatry

Jak rośliny oszczędzają wodę?

Wszystkie życiowe reakcje zachodzące w komórkach roślin przebiegają w środowisku wodnym. Jej odpowiedni poziom warunkuje prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. W okresach suszy, przy niedoborze wody w środowisku, rośliny muszą tak gospodarować jej niewielkimi zasobami, by wystarczyło nie tylko na przeżycie, ale również na wydanie nasion i wykiełkowanie.

Oszczędzanie wody nie jest procesem wymyślonym przez człowieka. W toku ewolucji i stopniowego przystosowywania się do warunków panujących na Ziemi przyroda wytworzyła wiele rozwiązań pozwalających roślinom na przeżycie w miejscach, gdzie woda jest „towarem” deficytowym. Rozwiązania te skupiają się przede wszystkim na gromadzeniu wody i ograniczaniu jej strat. Człowiek obserwując przystosowania roślin może naśladować je przy opracowywaniu strategii i technologii służących oszczędzaniu wody.

Czytaj dalej

Skąd się bierze woda w kranie, czyli o uzdatnianiu wody

proc_uw0Woda pobierana z rzeki Dunajec zanieczyszczona jest różnymi związkami chemicznymi i bakteriami, dlatego musi przejść szereg  skomplikowanych procesów oczyszczania, zanim trafi do kranów jako woda czysta, nadająca się do picia. Zakład Uzdatniania Wody w Starym Sączu pobiera wodę prosto z rzeki Dunajec. Dwie pompy ze studni ujęcia brzegowego pompują wodę do dwóch osadników pionowych (ogromnych okrągłych zbiorników) zlokalizowanych na terenie stacji uzdatniania wody.

Czytaj dalej

Kwaśne deszcze

kd_1

Nazwa „kwaśne deszcze” określa zjawisko tworzenia się w powietrzu związków chemicznych – kwasów, które łącząc się z wodą w postaci deszczu, śniegu lub mgły opadają na powierzchnię Ziemię. W Polsce najczęściej kwaśne deszcze występują na Wyżynie Śląskiej i w Sudetach, jest to spowodowane dużym zagęszczeniem przemysłu w tamtym rejonie. Czytaj dalej

Organizmy planktonowe

KONICA MINOLTA DIGITAL CAMERAZbiorniki wodne obfitują w życie różnych gatunków organizmów. Aby mogły one żyć ze sobą w równowadze biologicznej muszą mieć zapewnione odpowiednie warunki, np. dostęp do światła, tlenu i pokarmu, przestrzeń życiową, optymalną temperaturę.

W środowisku wodnym wyróżnia się trzy grupy organizmów w zależności od miejsca ich występowania: plankton, nekton i bentos. W górnej warstwie zbiornika żyją organizmy planktowe, poniżej organizmy spotykane w toni wodnej, a na dnie są to organizmy bentosowe.  Czytaj dalej

Wydra – miłośniczka czystych wód

wydra1Wydra europejska to niewielki, drapieżny ssak, z rodziny łasicowatych, posiadająca aksamitne, gęste futro i sympatyczny pyszczek z małymi uszkami.

Jestem chroniona
Pod koniec XIX w. uznana za gatunek wytępiony nie tylko w Polsce, ale i na całym kontynencie. Powodem były polowania dla ich cennego futra, silne zanieczyszczenie wody detergentami, oraz regulacje brzegów, w których kopie nory na mieszkanie. Aby ratować gatunek wydry, przyrodnicy podjęli działania ochronne, dzięki którym udało się odbudować jej populację. Czytaj dalej

Podwodne łąki – rafy koralowe

Koralowce to grupa morskich zwierząt, możecie je spotkać w strefie przybrzeżnej mórz i oceanów, na niewielkich głębokościach. W naszym Bałtyku występują w jego zachodniej strefie. Żyją w koloniach lub pojedynczo, np. ukwiały. Preferują wody ciepłe i czyste, są wrażliwe na zanieczyszczenia.

Skąd pochodzi ich nazwa?
Nazwa „koralowce” wywodzi się od wapiennych szkieletów, występujących po wewnętrznej lub u niektórych gatunków zewnętrznej stronie ciała. Każde pokolenie rozwija się na resztkach szkieletów poprzednich generacji budując „skały” o charakterystycznych kształtach dla danego gatunku.

Czytaj dalej

Kolory w kropli wody

Tęcza to zjawisko optyczne, powstające w wyniku współdziałania ze sobą światła i wody.  W przyrodzie możemy ją zaobserwować w postaci barwnego łuku, zwykle po przejściu burzy, lub nad zbiornikami wodnymi, gdzie unosi się poranna mgła oświetlana promieniami wschodzącego słońca. Różnokolorowy łuk znajduje się zazwyczaj po stronie przeciwnej niż źródło światła, ok.1-2 km od obserwatora. Lecąc samolotem tęczę będziecie mogli zobaczyć w postaci pełnego okręgu z waszym cieniem pośrodku. Wielkość tęczy zależy od wysokości Słońca nad powierzchnią Ziemi, dlatego rankiem jest ona większa, niż w południe, kiedy Słońce góruje nad horyzontem.  Czytaj dalej

Bioindykatory czystości wód

Warunki życia na Ziemi nieustannie się zmieniają. Człowiek przez dziesiątki tysięcy lat musiał się do nich przystosowywać poznając swoje środowisko życia, uczył się jak pozyskiwać pokarm czy bronić się w razie niebezpieczeństwa. W ówczesnych czasach to właśnie człowiek zaczął zmieniać i dostosowywać warunki życia do swoich potrzeb.

Do badania środowiska przyrodniczego wykorzystuje różnorodne metody. My zwrócimy uwagę na badanie stanu czystości wód przy pomocy żywych organizmów.  Czytaj dalej

Pluszcz – podwodny biegacz

Pluszcz (Tatry, Dolina Kościeliska)

Podczas wędrówki wzdłuż górskiego potoku może się nam trafić okazja zobaczenia jednego z najciekawszych ptaków w Polsce – pluszcza. Z pozoru nieefektowny – niezbyt wielki i pozbawiony jaskrawych kolorów – stanowi doskonały przykład wysoce wyspecjalizowanego gatunku, którego życie jest ściśle związane z wartko płynącymi strumieniami.

Czytaj dalej