Gdy słyszymy słowo „pustynia”, wielu z nas kojarzy się ono z brakiem wody i z terenem piaszczystym, pozbawionym życia. Tereny te są zamieszkałe przez niewielką liczbę gatunków, ponieważ warunki życia na pustyni są ekstremalne wymagające od żyjących tam organizmów przeciwstawienia się wielu niekorzystnym czynnikom klimatycznym. Należą do nich: deficyt wody – ( średnia roczna suma opadów na Saharze to poniżej 200 mm), niska wilgotność powietrza, silne nasłonecznienie, bardzo wysoka temperatura i jej duże wahania (w ciągu dnia temp. sięga do ok. 50 ̊ C, a w nocy potrafi spaść poniżej 0 ̊ C) i skąpa szata roślinna.
Zwierzęta pustyni musiały przystosować się do życia w trudnych warunkach, szczególnie nauczyć się gospodarowania niskimi zasobami wody. Wykształciły one takie sposoby zachowania się, dzięki którym ograniczają ilość zużywanej wody, np. najgorętsze godziny dnia spędzają pod ziemią, a na powierzchnię wychodzą na żer. W norze jest wilgotniej i panuje niższa temperatura niż na powierzchni. Wiele zwierząt wykształciło umiejętność zapadania w sen letni
(anabioza), pozwala im to na zaoszczędzenie wody, przy obniżonym tempie metabolizmu i aktywności. W takim stanie przesypiają one dzień schowane w norach, a w nocy rozpoczynają aktywne życie. Nie trudno zaobserwować, że pustynię zamieszkują organizmy o małych rozmiarach ciała: skoczki pustynne, surykatki, skorpiony, owady i gady. W przeciwieństwie do większych zwierząt: fenek, wielbłąd, osioł afrykański, antylopa oryks, nie tracą wody na ochładzanie organizmu, np. pocenie się. Roślinożercy zaspokajają pragnienie wodą znajdującą się w roślinach, a niektóre np. jaszczurka moloch pobierają wodę spływającą z ich własnych ciał.
Nocny tryb życia i cechy budowy ciała zwierząt pustyni zapewniły im przetrwanie skrajnie trudnych warunków życiowych. Chyba każdy z nas, wie jak trudno jest poruszać się po gorącym piasku. Zwierzęta pustyni np. wielbłąd posiada kopyta ze specjalnymi poduszkami działającymi jak izolator ciepła. Antylopy, skoczki pustynne przystosowały swoje odnóża tak, aby nie zapadać się w piasku. Wyzwaniem dla zwierząt pustyni były wahania temperatur w ciągu doby. Wiele z nich wykształciło takie pokrycie ciała, które chroni je przed promieniami słońca, gdy jest zbyt gorąco, a w chłodniejsze dni przed mrozami, np. futro wielbłądzie. Częstym zjawiskiem na pustyni są burze piaskowe. Aby się przed nimi uchronić wielbłąd wykształcił gęste brwi, uszy pokryte włosami, podwójną linię rzęs, szczelnie zamykane nozdrza i pysk.
Typowo nocnym ssakiem pustynnym jest fenek. Posiada w stosunku do rozmiarów ciała duże odstające uszy, przez które traci nadmiar ciepła chłodząc ciało. Jego stopy pokryte są włosami, które izolują je od nagrzanego piasku. Jasne futro odbija promienie światła, dzięki czemu ciało nie przegrzewa się. Inny ssak pustyni, wielbłąd, na grzbiecie ma jeden lub dwa garby, w których magazynuje tłuszcz. Ta warstwa tłuszczu pozwala mu przetrwać bez wody, stanowi izolator, który w połączeniu z grubą i gęstą sierścią ułatwia termoregulację organizmu, zmniejszając w ten sposób ilość wody traconej podczas pocenia się. Dodatkowo, dzięki specjalnie wykształconym nozdrzom zwierzę wchłania parę wodną z wydychanego powietrza.
Strusie równie dobrze radzą sobie w suchym, gorącym klimacie. Dzięki szeroko rozkładanym skrzydłom mogą osłonić się przed słońcem, a ciepło usuwać przez cienką skórę pod skrzydłami. Ogon uczestniczy w ochładzaniu skóry, ponieważ wachlując nim przyśpieszają cyrkulacje powietrza. Zwierzęta te są w stanie przeżyć nawet, jeśli masa ich ciała w skutek odwodnienia straci 1/4 wagi.
