Określenie „lasy deszczowe” pochodzi od bardzo dużej wilgotności powietrza, sięgającej nawet 100%, która jest efektem wyparowywania dużych mas wody z gęstych koron drzew. Możecie się spotkać z inną nazwą potocznie stosowaną przez ludzi, czyli dżunglą, ponieważ porośnięta jest gęstą roślinnością wiecznie zielonych drzew i krzewów. Lasy deszczowe stanowią około 30% powierzchni wszystkich lasów na świecie. Występują w strefie tropikalnej, pomiędzy Zwrotnikiem Raka i Zwrotnikiem Koziorożca, na obszarze Afryki, Azji, Australii, Ameryki Południowej i Środkowej. Największym z lasów deszczowych jest Dżungla Amazońska, leżąca na terenie ośmiu państw.
Klimat w lesie deszczowym
Na obszarach, gdzie rosną lasy deszczowe tworzy się klimat tropikalny. Charakteryzują go obfite, zenitalne deszcze, silne nasłonecznienie, wysoka temperatura powietrza. Roczna suma opadów wynosi co najmniej 2000 mm, kiedy w Polsce jest to ok. 700 mm. W naszym klimacie umiarkowanym są cztery pory roku, a w lasach równikowych one nie występują. Lasy deszczowe wpływają na światowy klimat poprzez pochłanianie dwutlenku węgla z atmosfery w procesie fotosyntezy. Jest to bardzo korzystne zjawisko w przyrodzie, ponieważ dzięki temu zostaje zmniejszona ilość dwutlenku węgla. Jego nadmiar powoduje efekt cieplarniany, czyli globalne ocieplenie klimatu i zachwianie równowagi życia wszystkich organizmów. Możemy zatem powiedzieć , że lasy deszczowe stabilizują nasz klimat na Ziemi.
Flora lasów deszczowych
Bardzo dobre warunki do życia wpływają na rozwój bujnej roślinności. Lasy deszczowe to siedlisko różnorodnych gatunków roślin, których nie spotkacie w innej części globu.
Na pewno każdy z was będąc w lesie zauważył, że rośliny rosną w sposób piętrowy:
- runo leśne, np. mchy, paprocie
- podszyt, np. bananowiec
- korona drzew, np. kakaowiec
Drzewa w lesie tropikalnym osiągają duże wysokości i rosną blisko siebie, a ich korony tworzą zwartą warstwę gałęzi i liści. Z tego powodu najlepiej jest rozwinięta warstwa koron drzew, a słabiej runa leśnego. Gałęzie drzew nie przepuszczają światła do niższych warstw lasu, dlatego życie wielu organizmów toczy się w ich koronach ponad 30 m nad ziemią. Pospolitymi gatunkami roślinnymi są liany i storczyki. Liany owijając się wokół drzew jako podpór zapewniają sobie dostęp do światła. Storczyki należą do epifitów –nie wyrastają z gleby, lecz zasiedlają gałęzie drzew. Posiadają korzenie powietrzne, przez które oddychają, a wodę pobierają w postaci pary wodnej. Las deszczowy sięgający do wybrzeży mórz nazywa się lasem namorzynowym. Jest on często zalewany w czasie przypływów, aż po korony drzew. Rośliny zamieszkujące tak podmokły teren wykształciły tzw. korzenie przybyszowe, utrzymujące je w grząskim dnie.
Fauna lasów deszczowych
Lasy deszczowe cechują się bogactwem wielu gatunków zwierząt. Wiele z nich żyje w koronach drzew, zarówno ptaki (papugi, kolibry), gady (kameleony, iguany), ssaki (małpiatki, leniwce). Naziemny tryb życia wiodą zarówno większe zwierzęta (tapiry, jaguary, tygrysy), jak i małe, często chowające się do swoich kryjówek (boa dusiciele, chrząszcze). Pomimo dużej różnorodności zwierząt w lasach tropikalnych nie można zapomnieć o tych gatunkach, które zagrożone są wyginięciem, np. papugi ary, orangutany, goryle. Niewłaściwe zachowanie ludzi – kłusownictwo, handel, wycinka lasów mogą doprowadzić do całkowitego wyginięcia wielu gatunków zwierząt.
Dlaczego lasy deszczowe są ważne?
Jak już wiecie, lasy deszczowe zajmują duże obszary na Ziemi, dlatego mają wpływ na życie wielu gatunków roślin i zwierząt i pomagają utrzymać światowy klimat w stanie równowagi. Dla ludzi stanowią ochronę przed powodziami, suszą, są źródłem leków i pożywienia, a także doskonałą atrakcją turystyczną. Bo kto z nas nie chciałby się spotkać oko w oko z wielobarwną papugą arą, czy posłuchać śpiewu rajskiego ptaka?
