Powszechnie mniemamy, że jeśli woda ma nieprzyjemny smak i zapach, jest mętna, zabarwiona, to jest niezdrowa. Jest to odruchowe zachowanie, jednak w przypadku wody jest jeszcze wiele innych parametrów, które decydują o jej przydatności do spożycia. Woda może zawierać w sobie substancje korzystne jak i niekorzystne dla zdrowia człowieka, widoczne dla oka lub te, których oko ludzkie nie jest w stanie dostrzec. Jakość wody dotyczy jej właściwości organoleptycznych, fizyczno-chemicznych i bakteriologicznych i jest regulowana prawnie przez Światową Organizację Zdrowia i przepisy krajowe, określające parametry jakości jakie musi spełnić woda w całym systemie zaopatrzenia mieszkańców – od poboru aż do kranu.
Nad bezpieczeństwem wody przesyłanej do odbiorców na terenie Sądecczyzny czuwają Zakłady Uzdatniania Wody wraz z laboratoriami technologicznymi zlokalizowanymi przy ujęciach wody i akredytowanym laboratorium Sądeckich Wodociągów. Dzięki systematycznej kontroli, polegającej na pobieraniu próbek wody z urządzeń wodociągowych w charakterystycznych miejscach z odpowiednią częstotliwością i przekazywaniu ich do badań laboratoryjnych, jesteśmy w stanie w sposób ciągły czuwać nad dobrą jakością wody.
Parametry mikrobiologiczne wody.
Bakterie są obecne wszędzie. Rozróżniamy bakterie typowo środowiskowe np. typowe dla wód powierzchniowych i podziemnych oraz te, które pochodzą z zanieczyszczeń wprowadzanych do rzek lub warstwy wodonośnej i studni – szamba, zbiorniki na gnojowice, spływy powierzchniowe itp. Bakterie można podzielić również na te dobroczynne, które zamieszkują naturalną florę bakteryjną organizmu ludzkiego, jak np. obecna w przewodzie pokarmowym człowieka Escherichia coli, jak i te chorobotwórcze i patogenne, które po dostaniu się wraz z wodą do organizmu ludzkiego wywołują choroby. Ta sama Escherichia coli , która zasiedla jelito grube i tam wspomaga procesy usuwania resztek pokarmu, po dostaniu się wraz z wodą do organizmu, staje się chorobotwórcza, wywołując schorzenia układu pokarmowego i moczowego. Oprócz E. coli w wodzie mona znaleźć również: Enterokoki, bakterie z grupy coli, Clostridium perfringens oraz inne groźne bakterie, które wywołują epidemię w całym obszarze zasilania w wodę, np. bakterie duru brzusznego czy czerwonki. Dlatego też woda musi być poddawana ciągłej dezynfekcji, która zniszczy wszystkie bakterie patogenne w niej obecne. W warunkach Sądeckich Wodociągów, do dezynfekcji stosowana jest lampa UV i chlor gazowy, w ilościach niezbędnych do utrzymania sieci wodociągowej w bardzo dobrym stanie mikrobiologicznym. Warto wiedzieć, że chlor występuje w wodzie w stężeniu minimalnym i nie wpływa negatywnie na nasze zdrowie. Jego obecność w sieci wodociągowej jest gwarancją mikrobiologicznego bezpieczeństwa wody.
Wybrane parametry fizyczno-chemiczne wody.
zapach i smak ..
Tak banalnie brzmią: zapach i smak – to jedne z najważniejszych wskaźników organoleptycznych wody. Któż z nas napije się wody o nieprzyjemnym smaku i zapachu? Jest to pierwszy znak dla konsumenta, że z wodą jest „coś nie tak.” Bardzo ważne jest aby woda przesyłana do odbiorców spełniała normę smaku i zapachu wody określaną jako akceptowalne. Za nieprzyjemny smak i zapach wody mogą być odpowiedzialne najróżniejsze związków chemicznych takie jak: siarkowodór, amoniak, związki organiczne, metale ciężkie i inne.
mętność wody ..
Mętność wody jest parametrem powszechnie rozpoznawalnym przez konsumentów. Może być spowodowana obecnością czynników mineralnych i/lub organicznych. Czynniki mineralne powodujące mętność to gliny i iły, krzemionka koloidalna oraz koloidalne związki wapnia. Mętność płynących wód powierzchniowych zależy od rodzaju koryta rzeki, rodzaju zlewni, stanu wody w rzece a przede wszystkim od zmiennych warunków atmosferycznych. Duże opady, roztopy powodują nagłe wezbrania rzek, a co za tym idzie podwyższenie wartości mętności. Mętność może być też spowodowana obecnością koloidów w wodzie, które adsorbują do swojej powierzchni proteiny, polipeptydy, białka. Obecnie norma mętności wg obowiązujących przepisów wynosi 1 NTU. Procesy uzdatniana zastosowane w Sądeckich Wodociągach takie jak filtracja poprzedzona koagulacją skutecznie usuwają z wody mętność a co za tym idzie bakterie i wirusy „ukryte” w cząsteczkach koloidalnych. Mętność wody uzdatnionej utrzymywana jest przez Zakłady Uzdatniania Wody na poziomie ok. 0,10-0,40 NTU.
barwa wody, związki organiczne rozpuszczone w wodzie ..
Za barwę wody odpowiadają głównie związki humusowe, pochodzące z gleb zawierających humus. Jest to parametr widoczny dla konsumenta. Procesy koagulacji wody i filtracji (szczególnie z wykorzystaniem węgla aktywnego i ozonu) skutecznie obniżają barwę wody i związki organiczne obecne w wodzie.
żelazo i mangan ..
To najbardziej typowe domieszki stanowiące zanieczyszczenia wód podziemnych, w mniejszym stopniu wód powierzchniowych. Duże stężenia tych związków potrafią być bardzo uciążliwe i niebezpieczne. Przy wysokich stężeniach żelaza i manganu w pewnych warunkach związki te wytrącane są z wody w postaci osadów o ciemnym i czarnym zabarwieniu. Osady te stanowią idealne siedlisko bakterii chorobotwórczych. Dlatego ważne jest aby woda była pozbawiona nadmiernych ilości stężeń żelaza i manganu.
związki azotu ..
Nadmierna ilość związków azotu pojawiających się w wodzie pochodzi zwykle ze ścieków i spływów powierzchniowych (w tym z nawozów sztucznych). Związki azotu wymienione w rozporządzeniu Ministra Zdrowia to amoniak, jon amonowy, azotany, azotyny. Ponadnormatywna wartość tych parametrów szkodzi zdrowiu człowieka i powinna być usuwana. Szczególnie wysoka zawartość azotanów (V) ma wpływ na zdrowie dzieci i powoduje poważne schorzenia. Nadmiar tych związków powinien być usunięty z wody.
twardość wody ..
Obserwując podczas gotowania osadzający się w czajniku osad, ludzie często zastanawiają się , czy taka woda nadaje się do picia. Za to zjawisko odpowiada twardość wody. Jest ona uzależniona od zawartości w wodzie m. in. związków wapnia i magnezu. Związki te, w przypadku wody o wysokiej twardości, mogą niekorzystnie wpływać na urządzenia grzewcze. Nie są jednak szkodliwe dla zdrowia i życia ludzi. Warto wspomnieć, że to właśnie wapń i magnez odpowiadają w naszych organizmach za podstawowe funkcje życiowe, dlatego nie powinniśmy się ich obawiać. Zakłady Uzdatniania Wody należące do Spółki Sądeckie Wodociągi, wysyłają do odbiorców wodę o niskiej i średniej twardości.
