Dlaczego rośliny więdną
Rośliny zachowują swój naturalny wygląd dzięki „turgorowi”, czyli odpowiedniemu ciśnieniu wody wewnątrz komórek. Gdy roślinie brakuje wody i nie może utrzymać odpowiedniego napięcia ścianek komórkowych następuje zniszczenie „wodnego szkieletu” rośliny , a długie łodyżki nie mogą utrzymać ciężaru liści i kwiatów. W konsekwencji następuje ich więdnięcie.
Rozróżniamy trzy fazy więdnięcia:
- więdnięcie początkowe,
- więdnięcie okresowe,
- więdniecie trwałe.
Więdnięcie początkowe zachodzi u roślin bardzo często. Występuje wówczas, gdy utrata wody na skutek parowania jest wyższa niż chwilowe możliwości rośliny do jej uzupełnienia. Takie więdnięcie obserwujemy najczęściej w czasie słonecznego, gorącego dnia. Nie ma ono negatywnego wpływu na roślinę – wystarczy niewielki deszcz, nocna wilgoć lub poranna rosa i wszystko wraca do normy. Więdnięcie okresowe powstaje wówczas, gdy susza trwa dłużej. Rośliny tracą wówczas turgor i następuje uszkodzenie wewnętrznego „wodnego szkieletu”. Starsze liście opadają, zniszczeniu mogą też ulec inne, bardzie wrażliwe organy np. kwiaty. Takie więdnięcie ma już wpływ na funkcjonowanie rośliny – ulega ona osłabieniu, a w rolnictwie obniżają się plony. Po opadach deszczu następuje jednak regeneracja, roślina wypuszcza nowe liście, a czasem ponownie zakwita. Więdnięcie trwałe zachodzi w sytuacji, gdy niewystarczająca zawartość wody w glebie występuje na tyle długo, że roślina przez dłuższy czas nie ma możliwości uzupełnienie jej zapasu. Straty wody w tkankach są wówczas tak duże, że roślina nie jest w stanie wytworzyć nowych liści. Po osiągnięciu tego etapu nie pomagają nawet opady deszczu i roślina umiera. Taka zawartość wody w glebie, która prowadzi do trwałego więdnięcia roślin, nosi nazwę „punktu trwałego więdnięcia”. Punkt ten ma różną wartość dla różnych roślin – przy tych samych warunkach niektóre rośliny czują się jeszcze bardzo dobrze, podczas gdy inne nie są w stanie dalej żyć.
Susza fizjologiczna
Nie zawsze przyczyną więdnięcia jest brak wody. Czasem pomimo wystarczającej ilości wody w glebie roślina nie może jej pobrać. Dzieje się tak wówczas, gdy w podłożu jest zbyt wiele składników mineralnych na skutek przenawożenia lub zanieczyszczenia. Jeżeli sytuacja ta jest przejściowa, roślina może przetrwać takie warunki i po rozcieńczeniu „roztworu glebowego” uzupełnić niedobór wody, jednak gdy trwa to zbyt długo, skutki suszy fizjologicznej są nieodwracalne i roślina umiera. Podobna sytuacja ma miejsce przy zbyt niskich temperaturach (susza mrozowa), dlatego rośliny przystosowują się do tego zjawiska zrzucając liście i przechodząc w stan uśpienia, by rozpocząć wegetację, gdy temperatur wzrośnie. Wbrew pozorom również nadmiar wody może mieć szkodliwy wpływ na rośliny. Gdy przez dłuższy czas gleba jest zalana i nie jest napowietrzana, korzenie gniją i nie są w stanie pobrać wody. Dlatego też niektóre rośliny, rosnące w środowisku, gdzie często dochodzi do długotrwałych podtopień wytworzyły w korzeniach specjalne tkanki (miękisz powietrzny), dzięki którym są do takich warunków dobrze przystosowane.
